Mersin Yapı Müteahhitleri Derneği Başkanı Nesim Ekinci Mersin’de Van depremindeki büyüklükte bir deprem meydana gelmesi halinde can kaybının  çok yüksek olacağı yönünde kaygı taşıyoruz. Bu nedenle tedbirlere başlanması ve “ACİL EYLEM PLANI” doğrultusunda  yapılacak  birkaç   ana düzenleme riski  azaltacaktır.

Van depremi kendisini bir kez daha tüm acı yönleriyle ülkemize hatırlattı. Van’da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki depremde ilk  belirlemelere göre 461 kişi hayatını kaybederken, 1350  kişi de yaralandı. Bilanço ne yazık ki giderek ağırlaşıyor. Hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı; yaralı vatandaşlarımıza da acil şifalar diliyoruz.

Marmara depreminin üzerinden 12 yıl geçmiş olmasına rağmen, Van da yaşanan trajediden anlıyoruz ki aynı hatalar tekrarlanmış ve tekrarlanmaya devam etmektedir. Kamuoyu haklı olarak son üç gündür sorunun nedenlerini, suçluları aramaktadır. Sorunun doğru tespitinin çözümü de getireceğine inandığımızdan dolayı, depremlerde yaşanan hasarların gerçek nedenlerini sizlerle paylaşmak istedik.

Müteahhitlik mesleğinin standartları belirlenmeli

Van depreminde yıkılan binalara baktığımızda, yan yana yapılmış iki binadan birisi tuzla buz olurken diğeri ise sağlam ayakta kalmış.  Aynı sarsıntıya eşit şiddette maruz kalan iki binadan birisi ayakta kalıyorsa eğer, yıkılan binanın inşa niteliğini sorgulayabiliriz demektir.

Söz konusu binaları inşa eden müteahhitin iş ahlakına ne derece sahip olduğu sonuçtan bellidir. Müteahhitlik standartlarının bir an önce belirlenip,  yönetmeliklere uygun hale getirilmesi gerekmektedir. 

Ancak depremde yaşadığımız trajedinin nedenini sadece müteahhitte aramak yapılan en büyük hatadır.

Yıkımın sorumluluğu tek bir adreste aranmamalı!

Depremde yaşanan yıkımları sadece müteahhit üzerinden açıklamaya çalışmak sorunu çözmemektedir. Depremde yıkılan binalarda izni veren kamu görevlisinden, inşaatı yapan firmaya, evi alan vatandaşa kadar herkes sorumludur.

Van da meydana gelen depremde yıkılan binalar müteahhit hatası olduğu gibi mühendislik hatasıdır, denetimsiz malzeme hatasıdır ve yanlış yer seçimi hatasıdır. Özellikle vatandaşlarımızın ev alırken çok seçici davranmaları, kamuoyuna kendini ispatlamış firmaları tercih etmeleri gerekmektedir.

Türkiye’nin en kısa zamanda tektonik haritasının çıkarılması gerekmektedir. Her defasında yeniden belirlenen deprem bölgeleri gerçeği yetkililerin bu konuya nasıl baktığını ve neden önemsemediklerini anlamakta güçlük çekiyoruz.

Belediyeler sorumluluklarını yerine getirmeli

Kent planlamasında imara açılan bölgelerin jeoteknik özelliklerine göre ayrılması ve özellikle yapılaşma alanlarında, depremsellik, çökel alanları ve dere yataklarının yapılaşma dışında tutulması kent planlaması yaptıran Belediyelerin sorumluluğundadır.

Planlaması yanlış ve Yapı Denetimi eksik ortamlarda sağlıklı yapılar beklenmemelidir.  Sisteminin sağlıklı bir şekilde uygulanması, yapı malzemelerinde kalite standartlarının belirlenmesi gerekmektedir.

Müteahhit bir maestrodur, inşa eylemi ile ilgili bütün unsurları yöneten kişidir. Bina yaptığı arsanın hangi fay hattı üstünde olduğunun hesabını müteahhit yapmaz. Bunu Belediyeler ve Devletin bilmesi ve ona göre izin vermesi gerekir. Betonun kalitesini, demirin kalitesini devlet belirlemek ve kontrol etmek zorundadır.

Yıkılan binalar müteahhit hatasıdır, ancak depreme direnen, yıkılmayan yan yatan binalara ne demeli? Tamamen yer seçimi ve zeminle ilgili sorundandır.

Van da yıkılan binalar saydığımız bütün kusurları içinde taşımaktadır. Betonarme görünümlü,  demir ve betondan yapılmış ama betonarme yapı ile uzaktan yakından ilgisi olmayan, kontrolsüz yapılmış binalardır. Yeterli denetim sisteminin olmaması, yerel yönetimlerin görevlerini yerine getirmemiş olmaları yaşanın acının nedenidir.

Mersin’de binlerce kişi tehdit altında

Mersinde bu büyüklükte  bir deprem  meydana gelmesi halinde   can kaybının  çok yüksek olacağı yönünde kaygı taşıyoruz. Bu nedenle tedbirlere başlanması ve ACİL EYLEM PLANI doğrultusunda  yapılacak  birkaç   ana düzenleme riski  azaltacaktır.

Mersin’i 4. Deprem bölgesi olarak gören eski yönetmenliğe göre yapılmış eski Mersin Evleri, Yenimahalle, Hamidiye, Kültür Mah. Pozcu,  Piri Reis, İnönü, Cumhuriyet, Hürriyet ve Eğiçam gibi yapım tarihi 30 yılı aşan, eski yönetmenliğe göre yapılmış bütün yapıların güçlendirilmesi yönünde çalışmalar hemen yapılmalıdır.

Kontrolsüz ve yönetmeliklerle  uymayan , riskli   gecekondu binaların  en  kısa zamanda  yıkılarak, KENTSEL DÖNÜŞÜMLE  temizlenmesidir. Zira bu binaların çoğu ekonomik ömrünü tamamlamış ve güçlendirmesi ekonomik olmayan yapılardır. 

Mersin Yapı Müteahhitleri Derneği olarak, bina güvenliği konusunda gerekli önlemlerin alınmasının önemini bir kez daha hatırlatıyor, daha fazla can kaybı yaşanmaması temennilerimizle bir kez daha baş sağlığı ve acil şifalar diliyoruz.